Europejskie drogi pełne starzejących się aut

Jeszcze dwie dekady temu średni wiek samochodów w Europie wynosił ok. 8 lat. Dziś sytuacja zmieniła się diametralnie – średni wiek auta osobowego w UE przekroczył już 12 lat, a w wielu krajach jest znacznie wyższy. Rekordzistami są m.in. Grecja, Rumunia czy Litwa, gdzie średnia to 15–16 lat. Dla porównania w Niemczech wynosi ona ok. 10 lat, a w Polsce ponad 14 lat.

Na drogach coraz częściej mijamy pojazdy, które mają za sobą dekadę lub dwie eksploatacji. Widać to szczególnie w krajach Europy Środkowo-Wschodniej, gdzie na parkingach obok nowoczesnych SUV-ów stoją wysłużone hatchbacki i kombi sprowadzone z Zachodu, często z wymienioną tablica rejestracyjna po pierwszym właścicielu.

Dlaczego samochody w Europie starzeją się szybciej niż kiedyś?

Rosnące ceny nowych aut
Koszt zakupu nowego samochodu rośnie z roku na rok. Wpływ mają na to m.in. obowiązkowe systemy bezpieczeństwa (ADAS, ISA, czarne skrzynki), kosztowne technologie ograniczania emisji oraz proces elektryfikacji. Jeszcze 10 lat temu za kwotę około 50 tys. zł można było kupić podstawowy model klasy kompakt – dziś za podobne pieniądze zostaje rynek wtórny.

Niepewność regulacyjna
Kierowcy boją się inwestować w nowe auta, nie wiedząc, jak długo będą mogli nimi jeździć. Dyskusje o zakazie sprzedaży aut spalinowych od 2035 roku czy rosnące ograniczenia wjazdu do centrów miast sprawiają, że wielu woli przeczekać i dłużej eksploatować dotychczasowe auto.

Trwałość współczesnych pojazdów
Wbrew obiegowej opinii, współczesne samochody – mimo ogromnej elektroniki – potrafią przejechać setki tysięcy kilometrów bez większych problemów. Odpowiednia konserwacja sprawia, że nawet 15-letnie auta nadal dobrze radzą sobie na drodze.

Rynek wtórny i import z Zachodu
W Europie Środkowo-Wschodniej to zjawisko jest szczególnie widoczne. Co roku sprowadzane są miliony używanych samochodów, często mających 8–12 lat. Dla wielu osób to jedyna realna opcja, bo nowy pojazd jest poza ich zasięgiem finansowym.

Plusy i minusy starzejącego się parku samochodowego

Zalety:

Taniej kupić używane auto niż nowe.

Starsze modele są prostsze w obsłudze i naprawach.

Wydłużona eksploatacja to mniejsza presja na produkcję nowych samochodów, a więc mniejsze zużycie surowców.

Wady:

Starsze samochody emitują więcej zanieczyszczeń.

Brak nowoczesnych systemów bezpieczeństwa, co zwiększa ryzyko wypadków.

Większe ryzyko awarii i kosztów serwisowych, szczególnie przy intensywnej eksploatacji.

Konsekwencje dla kierowców i gospodarki

Ekologia – starzejące się auta to większa emisja CO₂ i pyłów, co utrudnia realizację celów klimatycznych UE.

Bezpieczeństwo – starsze pojazdy gorzej wypadają w testach zderzeniowych i nie oferują zaawansowanych systemów wspomagania kierowcy.

Warsztaty samochodowe – z jednej strony mają więcej pracy przy naprawach starszych aut, z drugiej brakuje części do niektórych modeli.

Polityka transportowa – w wielu miastach powstają strefy czystego transportu, które wykluczają najstarsze pojazdy, wymuszając wymianę samochodów na nowsze.

Co dalej?

Eksperci są zgodni: w najbliższych latach średni wiek samochodów w Europie raczej nie spadnie. Drożejące auta elektryczne i hybrydowe nie są jeszcze dostępne dla masowego odbiorcy. Można spodziewać się, że dopiero po 2030 roku – gdy ceny EV spadną, a infrastruktura ładowania stanie się powszechna – kierowcy zaczną częściej wymieniać samochody.

Podsumowanie

Coraz starsze auta na europejskich drogach to złożony problem społeczny, ekonomiczny i ekologiczny. Z jednej strony kierowcy korzystają z tańszych i sprawdzonych pojazdów, z drugiej – starszy tabor oznacza większą emisję i gorsze bezpieczeństwo. Przyszłość pokaże, czy regulacje unijne i spadające ceny nowych technologii faktycznie odmienią ten trend.